Powszechna informatyzacja coraz bliżej
Coraz powszechniejsza świadomość zapisów Ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia sprawia, że wielu przedstawicielom placówek leczniczych nie trzeba już przypominać o dniu 1 sierpnia 2014 r. – terminie wejścia w życie obowiązku prowadzenia nowej dokumentacji medycznej wyłącznie w postaci elektronicznej. O ile można mieć jeszcze nadzieję na nieznaczne przesunięcie tego terminu, o tyle sam kierunek zmian – przejście na elektroniczną dokumentację medyczną – jest już nieuchronny.
Rozstrzygnięcia wymaga jedynie kwestia: jak przygotować się do prowadzenia dokumentacji w tej postaci?
Próbując odpowiedzieć na to pytanie najczęściej porusza się jedynie problem wyboru i zakupu komputerów, drukarek i oprogramowania. Spróbujmy odpowiedzieć sobie jednak na bardziej fundamentalne pytanie: jak w oparciu o te elementy zbudować oraz – co ważniejsze – utrzymać bezpieczne, niezawodne i przyjazne użytkownikowi środowisko przetwarzania danych medycznych, nie narażając się jednocześnie na nadmierne koszty?
Bezpieczeństwo danych wrażliwych
Nikogo nie trzeba przekonywać o tym, jak ważne jest zapewnienie absolutnego bezpieczeństwa danych medycznych, objętych szczególnymi restrykcjami w Ustawie o ochronie danych osobowych, a także chronionych odwieczną i prawnie skodyfikowaną tajemnicą lekarską.
Rozważając kwestię bezpieczeństwa danych, należy zwrócić uwagę na jego trzy główne obszary, wynikające wprost z wymagań Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania:
- ochrona przed niepowołanym dostępem,
- zapewnienie stałej dostępności systemu informatycznego,
- ochrona przed trwałą utratą danych.
Poniższa tabela przedstawia potencjalne zagrożenia w poszczególnych obszarach oraz możliwe środki ochrony przed nimi:
| Przykładowe zagrożenia | Przykładowe środki ochrony |
|---|---|
| Ochrona przed niepowołanym dostępem | |
|
|
| Zapewnienie stałej dostępności systemu informatycznego | |
|
|
| Ochrona przed trwałą utratą danych | |
|
|
Najważniejsza zasada bezpieczeństwa mówi, że każdy system informatyczny jest w całości tak bezpieczny jak jego najsłabszy, najmniej zabezpieczony element. Odpowiedzialne prowadzenie elektronicznej dokumentacji medycznej wymaga zatem nie jednokrotnego wdrożenia części z środków ochrony wymienionych w Rozporządzeniu i powyższej tabeli, ale nieustannego utrzymywania wszystkich z nich, a także wielu innych.
Przygotowanie i utrzymanie profesjonalnej infrastruktury serwerowej, a także odpowiednie skonfigurowanie oprogramowania komputerowego wymaga jednak posiadania zaawansowanej wiedzy informatycznej i poświęcenia dużej ilości wolnego czasu – lub zarezerwowania sporego budżetu na odpowiednie usługi zewnętrznych konsultantów.
Rozsądne bezpieczeństwo nie musi być drogie
Z pomocą może przyjść tzw. cloud computing, który opiszemy w kolejnym artykule – Chmura obliczeniowa w placówce medycznej:
Poprzez dostarczanie wielu odbiorcom bardzo zbliżonego zestawu usług, możliwa jest daleko idąca optymalizacja kosztów na poziomie usługodawcy, na czym mogą dużo zyskać również placówki medyczne.